Gebed

Kariem Maas

 

Iedereen heeft wel eens ervaren dat je jezelf kunt verliezen bij iets dat mooi of bijzonder is. Dat, zegt Inayat Khan, is de kern van wat bidden is. Bidden is niet het bewerken van een verre god om iets gedaan te krijgen. Bidden is ten diepste het bewerken van jezelf om je ego te kunnen verliezen in iets dat groter is: dat kan in schoonheid zijn, in liefde, in de ervaring dat alles één is, in een Godsideaal – het beeld dat we onszelf maken van God. De gebeden die Inayat Khan heeft doorgegeven in het universeel soefisme zijn daarop gericht.

 

De Ene

Wij worden omringd door veel pracht en grootsheid waarin we kunnen opgaan – de natuur, de hemel met zon, maan en sterren. Logisch, betoogt Inayat Khan, dat de mens in de loop van de geschiedenis dus aan veel van wat het heelal omvat goddelijke betekenis heeft gehecht. Nog afgezien van het feit dat veel verschijnselen wetenschappelijk te verklaren bleken en daardoor aan mystieke kracht inboetten, zijn er altijd mystici geweest die beseften dat niet de uiterlijke verschijnselen essentieel zijn maar de achterliggende kracht. Mystici van alle tijden hebben beseft dat de verschijnselen uitdrukking zijn van één ongedeeld bestaan: de Ene, God of welke naam je ook geeft aan dat wat is en waarbuiten niets bestaat.
Je daarvoor openstellen is bidden. Bidden is dus veeleer een houding dan een activiteit. En voorzover het een activiteit is, heeft die vooral effect op je eigen bestaan. Door te bidden laat je je begrensde ego voor wat het is, je opent je hart en maakt ruimte voor inspiratie.

Vijf aspecten van gebed

Inayat Khan onderscheidde vijf kanten aan bidden, vijf houdingen die wij bij bidden kunnen aannemen. Allereerst dankbaarheid voor alles wat wij krijgen. Op de tweede plaats spijt over onze tekortkomingen; en als we daarvoor de verantwoordelijkheid op ons nemen, kunnen we ook vragen om vergeving. Het verlangen, en het vragen om hulp om onze beperkingen te boven te komen is het derde aspect van bidden. Het vierde element dat een rol speelt is de volmaaktheid waarnaar wij verlangen. En tenslotte het belangrijkste aspect, dat alles als het ware overkoepelt, is het besef dat bidder, gebed en aanbedene één zijn. Het besef dat ook jij deel uitmaakt van de Eenheid waarbuiten niets anders bestaat. Dat je, zoals sommige religies poëtisch uitdrukken, kind van God bent en deelt in dat ene Licht. Bidden is ten diepste je bewust toekeren naar dat Licht.

Gebeden

Doordat de wereld zoveel verschillende tijden en culturen heeft gekend, zijn er veel verschillende gebeden en manieren van bidden ontwikkeld, aldus Inayat Khan. Zelf liet hij diverse gebeden na waarmee wij kunnen uitstijgen boven al die verschillen. In die gebeden zijn weliswaar elementen te herkennen van diverse religies, maar juist door deze te combineren heeft Inayat Khan de gebeden een universele strekking gegeven. Ze reiken ‘naar de Ene’, zoals de eerste woorden luiden van het eerste gebed, de ‘aanroep’. Naast deze aanroep zijn drie gebeden het meest gangbaar in het soefisme. Met islamitische namen worden ze Saum, Salaat en Khatoem genoemd.

Het gebed Saum is sterk gericht op de persoonlijke relatie van de bidder met ‘het Enige Wezen’, de alomtegenwoordige, alles doordringende en almachtige God.

Het gebed Salaat staat in het teken van de goddelijke geest die leven geeft en inspiratie. Dit gebed bezingt de liefde die we in alle wezens om ons heen kunnen ontwaren. Het geeft ook uiting aan dankbaarheid voor alle profeten, die als boodschappers van de geest hebben getuigd.

Het gebed Khatoem is het meest naar binnen gericht: het vraagt om licht voor onze ziel, om inzicht in ons bestaan en de goddelijke goedheid om uit te stijgen boven alle scheidslijnen die de mensheid verdelen.

---

Voorbereiding op gebed

Stilte is een gerichtheid die leidt tot rust.
Rust, ontspanning van het lichaam is: niets te hoeven doen.
Rust, ontspanning van de geest is: niets te hoeven denken, niets na te streven.

Als je in rust zit, laat je je niet storen door een krampje of kriebel hier of daar; die worden minder belangrijk.
Als de geest rustig wordt, laat je je niet storen door een opkomende gedachte of een opkomend gevoel; je laat ze niet doordringen.
Als je je niet verzet tegen di soort verstoringen, als je je er niet mee inlaat, ebben ze vanzelf weg.
Zo kom je in de rust van lichaam en geest.

Lukt het niet helemaal, raak je afgeleid, ga dan je adem na; volg deze. Dit helpt om de geest te focussen.
Zodra je adem in evenwicht is, zullen de gedachten die opkomen weer rustig weggaan, omdat je ademt en niet denkt.

De innerlijke kalmte wordt groter, sterker en aangenamer; de rust vervult je meer, je adem wordt langzamer en gaat regelmatig, automatisch.
Dit is het begin.

Nu kan jouw aandacht helemaal gaan naar het gebed.

Saum

Geprezen zijt Gij, Allerhoogste God,
almachtig, alomtegenwoordig, aldoordringend,
het Enige Wezen.
Neem ons in Uw ouder-armen,
hef ons op uit de dichtheid van de aarde.
Uw schoonheid aanbidden wij,
aan U geven wij ons gewillig over.
Allergenadigst en barmhartig God,
geïdealiseerde Heer van de hele mensheid,
U alleen aanbidden wij,
en naar U alleen gaat ons verlangen uit.
Open ons hart voor Uw schoonheid,
verlicht onze ziel met Goddelijk licht.
O Gij, de Volmaaktheid van Liefde, Harmonie en Schoonheid,
Almachtig Schepper, Onderhouder, Rechter en Vergever van onze tekortkomingen,
Heer God van het Oosten en van het Westen,
van de werelden omhoog en omlaag
en van de geziene en ongeziene wezens,
stort Uw Liefde en Uw Licht over ons uit,
geef voedsel aan ons lichaam, ons hart en onze ziel,
gebruik ons voor het doel, dat Uw wijsheid kiest
en leid ons op het pad van Uw eigen goedheid.
Trek ons nader tot U, ieder ogenblik van ons leven,
tot zich in ons weerspiegelen mogen
Uw genade, Uw heerlijkheid, Uw wijsheid, Uw vreugde en Uw vrede.

Amen

 

 

Salat

Allergenadigst Heer, Meester, Messias en Verlosser van de mensheid,
wij groeten U in alle ootmoed.
Gij zijt de eerste oorzaak en het laatste gevolg,
het goddelijk licht en de Geest van Leiding,
Alfa en Omega.
Uw licht is in alle vormen, Uw liefde in alle wezens:
in een liefdevolle moeder,
in een vriendelijk vader,
in een onschuldig kind,
in een helpend vriend,
in een bezielend leraar.
Geef dat wij U herkennen mogen in al Uw heilige namen en vormen:
als Rama, als Krishna, als Shiva, als Boeddha,
laat ons U kennen
als Abraham, als Salomo, als Zarathoestra,
als Mozes, als Jezus, als Mohammed
en in veel meer namen en vormen,
bekend en onbekend aan de wereld.
Wij aanbidden Uw verleden,
Uw tegenwoordigheid verlicht diep ons wezen
en wij zien uit naar uw zegen in de toekomst.
O Boodschapper, Christus, Nabi, de Rasoel van God.
Gij wiens hart voortdurend opwaarts reikt,
Gij komt op aarde met een boodschap als een duif van omhoog,
wanneer Dharma in verval is,
en spreekt het Woord
dat U in de mond wordt gelegd zoals het licht de wassende maan vult.
Laat de ster van het goddelijk licht, die in Uw hart schijnt,
zich weerspiegelen in het hart van Uw toegewijden.
Moge de Boodschap van God wijd en zijd reiken,
de hele mensheid verlichten
en maken tot één enkele broederschap
in het Vaderschap van God.

Amen

 

Khatoem

O Gij, die de volmaaktheid zijt
van liefde, harmonie en schoonheid,
Heer van hemel en aarde,
open ons hart,
opdat wij Uw stem mogen horen die voortdurend van binnenuit komt.
Ontsluit ons Uw goddelijk licht, dat in onze ziel is verborgen,
opdat wij het leven beter mogen kennen en begrijpen.
Allergenadigst en barmhartig God,
schenk ons Uw grote goedheid,
leer ons Uw liefdevol vergeven,
hef ons op boven alle onderscheid en verschil dat de mensheid verdeelt.
Zend ons de vrede van Uw goddelijke Geest
en verenig ons allen in Uw volmaakte wezen.

Amen

 

 

Nayaz

Geliefde Heer, almachtige God,
door de stralen van de zon,
door de golven van de lucht,
door het aldoordringende leven in de ruimte,
zuiver mij en revitaliseer mij, 
en ik bid U: genees mijn lichaam, hart en ziel.

Amen

 

 

Gebed voor Vrede

Zend ons Uw vrede,  o Heer, die volmaakt is en eeuwigdurend, opdat onze ziel vrede mag uitstralen.
Zend ons Uw vrede, o Heer, opdat wij harmonisch mogen denken,handelen en spreken.
Zend ons Uw vrede, o Heer, opdat wij tevreden mogen zijn en dankbaar voor Uw overvloedige gaven.
Zend ons Uw vrede, o Heer, opdat wij temidden van onze aardse strijd Uw zegen mogen genieten.
Zend ons Uw vrede, o Heer, opdat wij alles mogen verduren en verdragen
in de gedachte aan Uw genade en mededogen.
Zend ons Uw vrede, o Heer, opdat ons leven één goddelijke visie mag worden
en in Uw Licht alle duisternis mag verdwijnen.
Zend ons Uw vrede, o Heer,
Gij, die onze Vader en Moeder bent,
opdat wij, Uw kinderen op aarde, ons allen mogen verenigen
in één broeder- en zusterschap.

Amen

 

 

Nazar

 O Gij, de Onderhouder van ons lichaam, hart en ziel,
zegen alles wat wij in dankbaarheid ontvangen.

Amen 

 

 Gebeden bij iemands overlijden of uitvaart

 

Gebed voor een overledene

O Gij, de oorzaak en het gevolg van het hele universum,
de bron waaruit we gekomen zijn
en het doel waarheen allen op weg zijn,
ontvang deze ziel die naar U toekomt, in uw ouderarmen.

Moge Uw vergevende blik zijn/haar hart genezen.
Hef hem/haar op uit de dichtheid van de aarde,
omgeef hem/haar met het licht van Uw eigen geest.
Verhef hem/haar tot de hemel die haar ware woonplaats is.

Wij bidden U, hem/haar de zegen te schenken
van Uw hoogste verheven tegenwoordigheid.
Moge zijn/haar leven op aarde als een droom
worden voor zijn/haar ontwakende ziel.
En laat zijn/haar dorstende ogen het heerlijk
visioen aanschouwen van uw zonneschijn.

 

Treur niet

Wees niet bedroefd over de dood van uw geliefde,
roep de reiziger niet terug die op reis is naar zijn/haar bestemming,
want je weet niet wat hij/zij zoekt.
Jij bent van de aarde, maar hij/zij is nu van de hemel.
Door over de dode te wenen, bedroef je de ziel van hem/haar
die niet tot de aarde kan terugkeren,
door naar samenzijn te verlangen,
kun je hem/haar niet anders dan hinderen.
Hij/zij is gelukkig op de plaats waar hij/zij is aangeland.
Het verlangen naar hem/haar toe te gaan helpt hem/haar niet.
Jouw levensdoel houdt je nog op aarde.
Geen schepsel dat ooit geboren is,
heeft in werkelijkheid aan een ander toebehoord;
iedere ziel is de geliefde van God.
Heeft God niet lief, zoals wij mensen dat niet kunnen?
De dood doet daarom niet anders dan de mens met God
verenigen, aan Wie de ziel in Waarheid toebehoort.
Tot Hem keert zij vroeger of later terug.
Waarlijk, achter de sluier van de dood is een nieuw leven
verborgen, dat het begrip van de mens op aarde te boven gaat.
Indien je de vrijheid van die wereld zou kennen en wist
hoe de bedroefde harten er van hun last worden bevrijd,
indien je wist hoe de zieken daar worden genezen
en de wonden worden geheeld,
indien je de vrijheid kon begrijpen die de ziel ervaart
naarmate zij zich van dit aardse leven van begrenzingen verwijdert,
zou je niet meer treuren over hen die zijn heengegaan,
maar bidden voor het geluk en de vrede van deze zielen
op hun verdere reis.
Amen

Genezing

Genees zijn/haar geest, Heer, van alle wonden
waaraan zijn/haar hart geleden heeft gedurende dit leven van beperking op aarde.
Zuiver zijn/haar hart met Uw goddelijk licht en zend over zijn/haar geest
Uw genade, Uw barmhartigheid en Uw vrede.
Amen